Rối loạn giấc ngủ là một tình trạng đặc trưng bởi việc khó vào giấc ngủ hoặc khó duy trì giấc ngủ
Rối loạn giấc ngủ mãn tính được chẩn đoán khi bệnh nhân mất ngủ ba đêm một tuần liên tục trong một tháng hoặc ba tháng
Rối loạn giấc ngủ cấp tính là mất ngủ kéo dài từ một đêm tới một vài tuần do một tình trạng tâm lý, stress đột ngột, sự cố y khoa ..
Rối loạn giấc ngủ được chia thành hai nhóm mất ngủ nguyên phát và thứ phát
Rối loạn giấc ngủ nguyên phát không liên quan đến tình trạng y tế hoặc bệnh lý bệnh nhân
Rối loạn giấc ngủ thứ phát có thể liên quan đến tình trạng bệnh nội khoa như hen suyễn, viêm khớp ung thư, tình trạng đau chưa kiểm soát tốt .
Rối loạn giấc ngủ xảy ra ở mọi lứa tuổi và mọi chủng tộc, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe của dân số, mất ngủ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tâm thần khác như trầm cảm, tình trạng căng thẳng và lo âu kéo dài
Những khó khăn trong cuộc sống, căng thẳng, áp lực công việc, trạng thái trầm cảm, những suy nghĩ về các sự kiện trong quá khứ, sự lo lắng về tương lai hoặc những mối quan hệ phức tạp hằng ngày . Mất ngủ sẽ làm trạng thái lo âu hay trầm cảm trở nên trầm trọng hơn và những bệnh nhân trầm cảm kèm theo mất ngủ dễ có những suy nghĩ tiêu cực
Tuy nhiên mất ngủ có thể gây ra do một lối sống không lành mạnh do thói quen thức khuya hoặc sử dụng máy tính, lên mạng, làm việc ban đêm gây xáo trộn nhịp sinh học, bệnh nhân có thể không có bất kỳ vấn đề nào về tâm thần, và việc cải thiện lối sống sẽ giúp giấc ngủ tốt hơn
Một số loại thức ăn gây nên rối loạn giấc ngủ như uống quá nhiều cafein vào ban ngày hay buổi chiều, một lượng cafein vào buổi sáng có thể không gây hại cho phần lớn chúng ta nhưng nếu lạm dụng cà phê để duy trì tình trạng tỉnh táo sẽ gây khó ngủ vào ban đêm
Một số bệnh nhân dùng chất cồn để dễ chìm vào giấc ngủ nhưng rượu có thể làm bệnh nhân vào giấc ngủ nhanh nhưng sau đó làm gián đoạn giấc ngủ
Trong một số trường hợp mất ngủ gây ra do sự thiếu hụt hormon là Melatonin. Là một hôcmon được tiết ra từ tuyến tùng của não, hôcmon có vai trò trong việc duy trì nhịp sinh học cơ thể và sự thiếu hụt chất dẫn truyền này gây mất giấc ngủ
Các dấu hiệu của một bệnh nhân mất ngủ:
Khó vào giấc ngủ
Khó duy trì giấc ngủ
Thức dậy nửa chừng vào ban đêm
Tình trạng buổi sáng không tỉnh táo
Khó tập trung trong công việc
Trí nhớ giảm sút
Rối loạn tâm lý bao gồm hay lo âu hồi hộp
Năng lượng suy giảm
Chẩn đoán giấc ngủ
Không có xét nghiệm chẩn đoán cho giấc ngủ, bệnh nhân thường được thăm khám lâm sàng để loại trừ các bệnh lý nội khoa như hô hấp tim mạch, ung thư..
Bệnh nhân có thể được thực hiện các test đáng giá về tình trạng tâm lý sức khỏe tâm thần như tình trạng lo âu hay giai đoạn trầm cảm, các câu hỏi liên quan đến lối sống, các thói quen sinh hoạt.. được đánh về về độ tuổi, tình trạng sức khỏe y tế tổng quát, đánh giá chất lượng cuộc sống của bệnh nhân, thói quen của bệnh nhân khi chuẩn bị ngủ , thường sẽ làm những gì nếu bệnh nhân không ngủ được… dựa trên đó bác sĩ sẽ quyết định phương pháp trị liệu
Mục tiêu điều trị để cải thiện giấc ngủ và cải thiện tình trạng tâm lý và chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân, mục tiêu để kéo dài thời gian ngủ, và hiệu quả của giấc ngủ
Việc điều trị sẽ được đánh giá lại sau một thời gian như sau vài tuần hay vài tháng cho đến khi giấc ngủ ổn định và đánh giá mức độ tái phát
Việc điều trị có kết quả phụ thuộc vào xác định nguyên nhân gây mất ngủ và giải quyết về nguyên nhân
Các phương pháp điều trị được kết hợp giữa trị liệu hành vi tâm lý trị liệu, kết hợp hoặc không kết hợp với thuốc
Các bệnh nhân mãn tính nên tuân thủ quy tắc tốt vệ sinh giấc ngủ, thư giãn trước khi ngủ, tuân thủ chu kỳ sinh lý của giấc ngủ đối với mỗi cá thể như không thức khuya quá lâu để làm việc hay ngủ dậy quá muộn, làm việc ban đêm và ngủ ban ngày
Điều trị bằng thuốc
Mất ngủ kéo dài từ 6 tháng đến một năm có thể quyết định dùng thuốc, nếu mất ngủ ngắn hạn khoảng một tuần có thể dùng các loại thuốc ngắn hạn như thuốc đồng vận thụ thể benzodiazepine là thuốc đầu tay để sử dụng ngắn hạn
Đối với từng bệnh nhân mất ngủ thường sẽ có phác đồ dùng thuốc khác nhau xét đến mức độ tuổi tác, nguyên nhân mất ngủ,thời gian bị bệnh, điều kiện sống ở Việt nam , chi phí thuốc, tương tác thuốc và tác dụng phụ của thuốc
Đối với nhóm bệnh nhân mất ngủ chủ yếu do nguyên nhân tâm lý hay tâm thần có thể kết hợp thuốc chống trầm cảm và dẫn chất đồng vận thụ thể benzodiazepine, các thuốc chống động kinh như gabapentin hay chống loạn thần không điển hình như olanzapine
Melatonin là một hôcmon của tuyến tùng được sản xuất trong não giúp điều khiển giấc ngủ( bắt đầu ngủ và duy trì giấc ngủ ), một lượng melatonin có thể được tìm thấy trong thịt ngũ cốc trái Cây rau quả, melatonin thường tăng lên từ 10- 11 h đêm và giảm dần vào giờ sáng sớm, ánh sáng ảnh hưởng đến cơ thể sản xuất melatonin , một số người lớn tuổi có số lượng melatonin rất thấp hoặc không có. Melatonin có thể được sử dụng cho người lớn tuổi mất ngủ mãn tính
- HỘI CHỨNG VIÊM ĐA DÂY THẦN KINH CẤP TÍNH (20.12.2018)
- U NÃO - NHỮNG KIẾN THỨC CẦN BIẾT (20.12.2018)
- ĐỘNG KINH - KHI NÀO CÓ THỂ NGƯNG THUỐC (21.11.2018)
- BỆNH PARKINSON: KHI NÀO CÓ THỂ PHẪU THUẬT (08.10.2018)
- ĐAU THẦN KINH TOẠ: KHI NÀO THỰC SỰ CẦN PHẪU THUẬT (20.09.2018)
- CHÓNG MẶT – TẠI SAO HAY TÁI PHÁT (20.09.2018)
- ĐỘT QUỴ NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT ĐỂ KHÔNG HỐI TIẾC (29.08.2018)
- ĐAU ĐẦU MIGRAINE –NHỮNG ĐIỀU CHƯA BIẾT (29.06.2018)
- SA SÚT TRÍ TUỆ -CĂN BỆNH CỦA THẾ KỶ 21 (29.06.2018)
- Bệnh mất trí nhớ (24.03.2018)