Chóng mặt – tại sao hay tái phát

Chóng mặt là một cảm giác di chuyển mà không có di chuyển thực tế, một cảm giác như đang quay cuồng, rơi xuống hoặc nghiêng, bệnh nhân có thể khó đi lại, khó đứng vững, và có thể té ngã

chóng mặt là một cảm giác mà hầu  như bất cứ ai cũng trải qua .

một bệnh chiếm số lượng lớn 50% trong các phòng khám thần kinh.

Nguyên nhân của chóng mặt:

Các ống bán khuyên (1,2) trong cơ quan tai trong ở một phía của đầu khi thực hiện các chức năng bình thường, chúng sẽ phóng thích các xung động thần kinh ở mức thích hợp.

Trong trường hợp một bên tiền đình có mức độ phóng thích thần kinh bất thường, bệnh nhân sẽ có cảm giác chóng mặt và rối loạn tư thế.

Chóng mặt được chia thành các  nhóm lớn :

1. chóng mặt trung ương
2. chóng mặt ngoại biên
3. chóng mặt do các nguyên nhân khác

CHÓNG MẶT TƯ THẾ KỊCH PHÁT LÁNH TÍNH:

Là nguyên nhân phổ biến nhất của chóng mặt ngoại biên, chiếm 50 % trong các trường hợp chóng mặt, nguyên nhân do các tinh thể cacbonat canxi trôi nổi tự do trong các ống bán khuyên

cơ quan tiền đình ốc tai chịu trách nhiệm cho những cơn chóng mặt tư thế kịch phát lành tính, thường tổn thương ở một bên tai, và do các tinh thể sỏi không nhìn đựợc bằng mắt thường chuyển động trong các ống bán khuyên (1,2)

bệnh nhân sẽ có những cơn chóng mặt xuất hiện đột ngột, ngắn và nhanh từ 1-40 giây, khi thay đổi tư thế như xoay đầu sang một bên hằng định, trái hay phải, hay thay đổi tư thế khi nằm xuống hay đứng lên, khi cuộn tròn.

Vài ngày đầu khi cơn chóng mặt xảy ra có thể kèm theo phản xạ của hệ thần kinh thực vật dẫn đến ra mồ hôi, da xanh tái , nôn ói liên tục, những triệu chứng này thường xuất hiện trong vài ngày đầu và biến mất.

Vì là một loại chóng mặt lành tính nên bệnh nhân sẽ giảm sau một vài tuần, nhưng dễ tái phát.

Cơ sở đến chuẩn đoán chóng mặt tư thế lành tính được chuẩn đoán trong khi thăm khám lâm sàng như

1. khám thính lực
2. khám các chức năng thần kinh cao cấp khác
3. diễn biến lâm sàng
4. các test tư thế như DIX-HALLPIKE, test nằng nghiêng, test quay

Làm thế nào để điều trị

Hầu hết chóng mặt kịch phát lành tính đều có thể chữa khỏi, bác sĩ thần kinh sẽ làm các thao tác phục hồi tiền đình để tái định vị sỏi ốc tai, nghiệm pháp Dix-Hallpike được áp dụng, là các thao tác xoay đầu đơn giản.

        Các nhóm thuốc được dùng để hỗ trợ điều trị bao gồm thuốc ức chế hoạt động tiền dình, thuốc chống nôn, thuốc thúc đẩy quá trình thăng bằng

       Hầu hết các bệnh nhân chóng mặt kịch phát lành tính có thể chữa khỏi bằng phương pháp tái định vị sỏi, tuy nhiên cần hướng dẫn bệnh nhân tránh các vị trí xoay đầu đột ngột … 

       Trong khi chóng mặt tư thế là lành tính, các chóng mặt có nguồn gốc trung ương sẽ gây nhiêù nguy hiểm cho người bệnh và nhất định phải gặp bác sĩ nếu bệnh nhân có những triệu chứng của những bệnh lý sau

1. Thiếu máu hoặc nhồi máu động mạch thân nền

Triệu chứng chóng mặt kèm thất điều, đi đứng loạng choạng động mạch thân nền cung cấp máu cho thân não, việc tắc hẹp, thiếu máu hay nhồi máu động mạch thân nền gây những choạng, dạng chân đế hay yếu liệt một nửa bên hay tứ chi…triệu chứng tùy theo vùng nào của não bị tổn thương. Diễn tiến của một bệnh cảnh thiếu máu động mạch thân nền có thể diễn ra rất từ từ, trong vài ngày đầu bệnh nhân có triệu chứng chóng mặt đột ngột, cơn chóng mặt không giảm dần theo thời gian mà kết hợp với các triệu chứng mới như yếu  dần một hoặc hai bên, lơ mơ, ngủ gà khó tiếp xúc, thậm chí tử vong nếu tắc động mạch thân nền. Việc can thiệp tái thông khi bệnh nhân trở nặng có thể được tiến hành ở một số trung tâm đột quỵ ở thành phố, và có thể để lại di chứng nặng nề .

1. Tiền ngất xỉu

Gần như chóng mặt nhẹ, một cảm giác choáng váng trước khi mất ý thức hoặc ngất xỉu, thời gian kéo dài một vài giây đến một phút. Các nguyên nhân gây ra do một giảm lưu lượng máu đến toàn bộ não do rối loạn nhịp tim, suy tim, hạ huyết áp tư thế, tăng thông khí do bệnh nhân lo lắng thở quá nhanh gây hạ thấp hàm lượng CO2 trong máu và gây co thắt mạch máu não …

1. Chóng mặt do các nguyên nhân viêm dây thần kinh tiền đình

          viêm dây thần kinh tiền đình ngoại biên cấp tính thường xảy ra do nhiễm siêu vi, gây nên teo một hoặc nhiêù phần dây thần kinh tiền đình. Bệnh khởi phát là chóng mặt dữ dội kèm theo triệu chứng giảm thính lực một bên, triệu chứng thoái lui hoàn toàn thường lâu hơn từ 2-6 tháng. Đế chẩn đoán loại chóng mặt này bệnh nhân thường được thăm khám kỹ càng kèm theo chụp phim MRI sọ não để loại trừ những nguyên nhân khác

1. Chóng mặt do u góc cầu tiểu não , u dây thần kinh tiền đình

Chóng mặt liên quan đến u góc cầu tiểu não thường tiến triển chậm gây chóng mặt nhẹ và mất thăng bằng, bệnh thường tiến triển trong vài năm cho đến khi khối u đủ lớn để đè nén tiểu não hay thân não gây nên các triệu chứng như ù tai, chóng mặt, liệt mặt một bên

Chuẩn đoán bệnh cần chụp MRI sọ não và phương pháp điều trị chủ yếu là phẫu thuật.

1. Chóng mặt do nguyên nhân tâm lý

         Khi bạn chóng mặt kéo dài trong nhiều năm, xuất hiện suốt cả ngày, cường độ khác nhau, có liên quan đến những cảm giác căng thẳng lo lắng sợ hãi như sợ khoảng trống, sợ lái xe.. có thể kèm theo hiện tượng thở nhanh, đánh trống ngực..bạn đã làm tất cả các kiểm tra về sức khoẻ ở mức độ bình thường, có lẽ bạn cần phải điều trị các chứng rối loạn lo âu và tâm lý liệu pháp. Các thuốc được dùng trong trường hợp này là các chóng lo âu, thuốc an thần….

          Nguyên nhân của chóng mặt khá đa dạng, triệu chứng chóng mặt có thể gặp ở rất nhiêù bệnh cảnh khác nhau, và để có phương pháp điều trị hợp lý cần kết hợp với các bác sĩ thần kinh có kinh nghiệm để có kết quả tốt nhất

          Làm gì để phòng ngừa chóng mặt

1. thay đổi các sống, tăng vận động, kiêng các chất béo bão hoà, chế độ thức ăn dinh dưỡng giàu đạm thực vật và vitamin
2. hạn chế những cử động gây thay đôỉ tư thế đột ngột
3. tầm soát các bệnh lý tim mạch , nội khoa
4. phối hợp với  bác sĩ điều trị tìm nguyên nhân

 Mọi thắc mắc về bệnh lý theo hotline 0938117522